Mimar, yapıları tasarım ilkeleri doğrultusunda şekillendiren, bunu yaparken kullanıcı isteklerini göz önünde bulunduran ve yapım sürecini kontrol eden uzman kişidir.

Mimari tasarım, günlük hayatta karşımıza çıkan yapıların, mekanların, eşyaların, yolların, hatta bitkilerin belli bir kurala, estetik ve işlevsellik algısına göre tasarlanmasıdır. Mimarlar, farklı mesleklerden birçok insan ile işbirliği içinde mimari tasarımda yer alır.

Mimari tasarım yeri geldiğinde bir yapı projesi tasarlamak iken, yeri geldiğinde kaldırımlardaki bitkilerin yapısını, düzenini, şeklini tasarlamak olabilir. Mimari tasarım çok geniş bir yelpazeye sahiptir. Yapı tasarımı bunlara kıyasla daha özneldir. Yapı, tasarım sürecine girer ve sonuç olarak inşa edilir.

Mimar ihtiyaç duyulan mekanları tasarlayan ve gerekli disiplinleri (makine mühendisi, inşaat mühendisi, elektrik mühendisi, peyzaj mimarı, harita mühendisi, jeoloji mühendisi, iç mimar) organize eden, hem estetik hem fonksiyonel mekanlar üreten kişidir. Bir mimarın bu organizasyonu başarılı bir şekilde sağlayabilmesi ve alt disiplinler ile iletişim kurabilmesi için mesleki bilgi ve yetenek dışında bu disiplinler ile ilgili bilgiye sahip olması gerekir.

Mimari tasarım günlük hayatımızda karşılaştığımız tüm yapıların işlevsel ve estetik olması için yapılan plan ve proje çalışmalarına verilen isimdir. Söz konusu yapılar binaların yanı sıra mekanlar, parklar ve yollardır. Mimari tasarımlar, mimarlar (mimarlar, iç mimarlar, peyzaj mimarları) tarafından yapılır ve tasarımın inşası diğer disiplinlerin (inşaat mühendisi, elektrik mühendisleri vb.) birlikte çalışmasıyla gerçekleşir.

Mimari tasarımın önceliği, tasarlanan yapının ihtiyaçlarını karşılayacak tüm fonksiyonlara sahip olması ve bunu gerçekleştirirken belirli bir estetik anlayışın kılavuz alınmasıdır. Tasarımı gerçekleştiren mimar, yapının konumlanacağı bölgenin tüm özelliklerini ve kullanıcının beklentilerini değerlendirir ve tasarımını, kendi bilgisinin ışığında bu değerlendirmeleri gözeterek yapar.
Örneğin;mimar, müşterisi için bir konut tasarımı yapıyorsa konutun konumlanacağı arsanın jeolojik özelliklerini, arsanın inşaat izninin ne şekilde olduğunu, yörenin geleneksel mimarisini, hangi malzemelerin bölgeden kolaylıkla temin edilebildiğini, bölgenin iklim, rüzgar yönü gibi özelliklerini inceler, müşterinin istekleri doğrultusunda konutun büyüklüğünü, dış görünümünü, oda sayısı, mutfak tipi gibi çeşitli iç mekan özelliklerini, evin iyi ışık alması için yönünü hesaba katar ve tasarımını bu kriterler doğrultusunda yapar.

Bu kriterler yapıların özelliklerine göre değişir. Tasarlanacak yapı gökdelen ise farklı,iş yeri ise farklı kriterler göz önüne alınır. Nihayetinde mimarın yaptığı iş çevresel faktörlere göre fonksiyonel ve estetik bir yapı tasarlamaktır. Aynı şekilde, iç mimarlar yapıların iç kısmında yer alan bölünmüş ve bölünmemiş mekanları teknik ve görsel olarak tasarlarken, peyzaj mimarları bahçe ve parkların sulama, drenaj ve aydınlatma gibi teknik detaylarından iklim ve konsepte göre bitki seçimine kadar tüm tasarım çalışmalarını gerçekleştirir.